Kamuflaż ASG – rodzaje kamuflaży

Wykorzystywanie na polu bitwy coraz to nowszej i bardziej zaawansowanej technologii wymusza na projektantach i twórcach odzieży wojskowej innowacyjnych rozwiązań w zakresie kamuflowania. Ochrona ludzi oraz ekwipunku przed rozpoznaniem przez przeciwnika stanowi przedmiot badań prowadzonych zarówno przez armie, jak i przez prywatne firmy zajmujące się tworzeniem umundurowania i odzieży bojowej. Dynamiczny rozwój tego zagadnienia, prowadzony już od czasów I i II wojny światowej doprowadził do tego, że współcześnie możemy wyróżnić kilka podstawowych i pośrednich rodzajów kamuflażu wojskowego. Rozwiązania te doceniane są również przez miłośników ASG oraz wszystkich tych, którzy z uwagę śledzą trendy militarystyczne. Warto jednak uporządkować wiedzę o dostępnych na rynku produktach, aby łatwiej móc wybrać optymalne rozwiązanie dla własnych potrzeb.

Jak oszukać wzrok

Mimo że ludzki wzrok wielu z nas wydaje się narzędziem doskonałym, istnieje wiele sposobów, aby go oszukać. Są one wykorzystywane nie tylko przy produkcji odzieży wojskowej, ale także w wielu innych dziedzinach życia. Za to, co widzimy, odpowiadają procesy widzenia przestrzennego oraz centralnego, wzajemnie się uzupełniające. Dobry kamuflaż wojskowy to taki, który pozostanie nierozpoznany przez żaden z nich.

Widzenie przestrzenne

Widzenie przestrzenne jest procesem odpowiadającym za dostrzeganie obiektów w najbliższym otoczeniu i tzw. szerszym planie. Dzięki niemu jesteśmy w stanie zauważyć kontury osoby lub obiektu bez szczegółowego rozpoznania. Widzenie przestrzenne pozwala określić lokalizację obiektu, to, czy jest on w ruchu, czy jest statyczny itp. Działa więc jako swoisty system alarmowy.

Widzenie centralne

Jednak dopiero widzenie centralne pozwala określić nam szczegóły widzianego obiektu. Rozpoznawanie twarzy ludzi, koloru ubrania, dokładnego kształtu i marki samochodu oraz szacowanie odległości – wszystkie te i wiele innych właściwości warunkowanych jest przez widzenie centralne. Angażuje ono w dużym stopniu nasze zmysły, a także mózg i pamięć – dzięki temu potrafimy skojarzyć, czy daną osobę widzimy po raz pierwszy, czy jest to nasz bliski znajomy.

Zasada działania jest więc prosta – widzenie przestrzenne pozwala dostrzec obiekt, następnie widzenie centralne „przejmuje” jego śledzenie i dostarcza dokładnych danych.

Kamuflaż mimetyczny

Nic więc dziwnego, że koszulki kamuflażowe, spodnie, bluzy oraz wiele innych elementów stroju wojskowego i technicznego tworzonych jest w sposób, który pozwoli pozostać niezauważonym (oszukać widzenie przestrzenne) oraz niemożliwym do identyfikacji na tle otoczenia (oszukać widzenie centralne).

Jednym z podstawowych typów kamuflażu, wykorzystywanym w wielu armiach świata jest kamuflaż mimetyczny. Słowo „mimesis” w języku greckim oznacza wyobrażenie. Kamuflaż mimetyczny to strój taktyczny o barwie jednolitej lub składający się z wielobarwnych plam, nawiązujących kolorystyką do otoczenia.

Strój jednolity

Jednolite stroje najczęściej mają kolory oliwkowe, szare, popularne są także odcienie granatu i czerń. Charakteryzują się one dobrą skutecznością przy większych odległościach, ponieważ jednolita, oliwkowa kurtka żołnierska pozwala lepiej wtopić się w krajobraz lasu czy zarośli. Jednak im bliżej przeciwnika, tym bardziej nieskuteczne okazują się tego typu mundury, gdyż widzenie przestrzenne pozwala „wychwycić” jednolitą plamę na tle różnorodnych odcieni liści, traw czy drzew.

Strój wielobarwny

Kamuflaż mimetyczny wymaga więc udoskonalenia, które debiutuje w czasach II wojny światowej. Do gry wchodzą mundury o wielobarwnej strukturze, nawiązujące do najpopularniejszych odcieni spotkanych na polu bitwy w konkretnym środowisku. Wielobarwne plamy mają imitować kształt i kolor liści, gałęzi czy praw, przez co żołnierz, plecak czy namiot mają być trudniejsi do rozpoznania przez nieprzyjaciela.

Kamuflaż fotorealistyczny

Dowodem na rozwój technologii w dziedzinie kamuflowania jest pojawienie się kamuflażu fotorealistycznego, który pozwala tworzyć bluzy, spodnie wojskowe i pozostałe elementy garderoby, wiernie odwzorowujące profil terenu, na którym realizuje się zadania bojowe. Tego typu kamuflaż ma za zadanie oszukać widzenie przestrzenne, poprzez umieszczenie na odzieży grafik imitujących np. jesienny krajobraz.

Kamuflaż deformujący

Problemem, którego nie rozwiązuje kamuflaż mimetyczny, jest „przechwytywanie” śledzenia obiektu przez widzenie centralne. Głównym problemem jest nie kolor, a kształt – łatwo rozpoznać kontury ludzkiej sylwetki. Właśnie dlatego, stworzony został kamuflaż deformujący, którego podstawowym celem jest rozbicie kształtu sylwetki poprzez podział stroju bojowego na kilka dużych figur (plam) o nieregularnych kształtach. Zaletą takiego kamuflażu jest to, że nawet jeśli dzięki widzeniu przestrzennemu uda się rozpoznać obiekt, to widzenie centralne może nie poradzić sobie z jego identyfikacją.

Kamuflaże typu pośredniego

Producenci strojów wojskowych i taktycznych coraz częściej łączą cechy kamuflażu mimetycznego, deformującego i fotorealistycznego, tworząc rozwiązania typu pośredniego, mające przysporzyć jeszcze więcej kłopotów z identyfikacją lub całkowicie ją uniemożliwić. Aby kamuflaż pośredni skutecznie spełniał swoje zadania, należy wziąć pod uwagę takie czynniki jak: rozmiar i ilość plam (im większe plamy, tym łatwiej rozbić sylwetkę), kolorystyka i kontrast (im mniejszy kontrast z otoczeniem, tym lepiej), oraz częstotliwość powtarzania wzoru. W ostatnich latach popularność zyskują także nowe trendy, takie jak kamuflaże cyfrowe, tworzone w oparciu o komputerowe przetwarzanie zdjęć określonego terenu i nanoszenie grafik na mundury wojskowe.